Nie uczmy przedsiębiorczości w szkołach

Pokolenie absolwentów z dyplomami profesjonalistów biznesu małego i dużego poszło na bezrobocie. Przyczyna nie tkwi w jakości nauczania, lecz w pomyśle, że przedsiębiorczości można nauczyć w szkole.

Ani szczebel kształcenia, ani jakość szkoły nie ma tu nic do rzeczy. Wiem to z doświadczenia, bo nieraz przy analizie operacji w firmach małych i wielkich spotykałem absolwentów słynnych uczelni z dyplomem MBA, którzy z zaciekawieniem pytali jakimi technikami się posługuję. Po czym padało zdanie w rodzaju „Miałem to na studiach”. Kiedyś spytałem jednego z nich „A dlaczego nie ma Pan w fabryce?”. „Wie pan – odpowiedział – nigdy nie kojarzyłem tych technik z realiami w biurze czy na hali. Nie przypuszczałem, że tutaj mogą mieć zastosowanie, bo na uczelni traktowaliśmy je jako zabawkę oderwaną od rzeczywistości”.

Można by żartobliwie powiedzieć, że nauka przedsiębiorczości w szkole jest jak „Podręcznik boksu”, ale problem jest naprawdę poważny i trapi nie tylko polskie społeczeństwo. Niedawno w Wielkiej Brytanii zbadano sprawę dokładniej, chociaż niekompletnie, gdyż pytano tylko o wpływ nauki i szkoleń na dostrzeganie i podejmowanie okazji biznesowych oraz na poczucie, że ma się umiejętności potrzebne w biznesie.

Wnioski są jednoznaczne: szkoła to nie jest dobre miejsce na uczenie przedsiębiorczości osób, które nie mają wcześniejszych doświadczeń z pracy w biznesie. Chociażby z racji swojej organizacji i sposobu działania szkoła może nauczyć jedynie kilku umiejętności, takich jak sporządzenie formalnie poprawnego biznesplanu. Co nie znaczy, że planu sensownego i realistycznego. Natomiast dostrzeganie i podejmowanie okazji biznesowych idzie absolwentom szkół tak samo albo trochę gorzej, niż osobom, które nie uczyły się w szkole przedsiębiorczości. Pieniądze wydane na taką naukę to pieniądze wyrzucone w błoto!

Najlepszym miejscem na naukę przedsiębiorczości jest przedsiębiorstwo. Badania wykazały, że osoby prowadzące firmę albo pracujące w biznesie wynoszą naprawdę wiele z nauki i szkoleń w dziedzinie przedsiębiorczości i po prostu stają się lepszymi przedsiębiorcami.

Omawiane badania przeprowadzili Jonathan Levie z Uniwersytetu Strathclyde, Mark Hart z Aston University i Michael Anyadike-Danes z ERINI (The Economic Research Institute of Northern Ireland).