Wartość improwizacji w biznesie

Sama w sobie improwizacja nie jest ani dobra, ani zła. Jakie inne czynniki bądź warunki sprawiają, że improwizujący przedsiębiorca (częściej) odnosi sukces, niż porażkę?

Improwizacja to nie jest działanie irracjonalne – to zamierzona zmiana wcześniej podjętego planu, w reakcji na nieprzewidziane warunki prowadzenia własnego biznesu bądź nagłą zmianę tych warunków, na nagłe „olśnienie” że myliliśmy się w ocenie rzeczy ważnych dla naszej firmy, na nagłe spostrzeżenie nowej okazji…

Improwizacja wyróżnia się tym, że „w locie” podejmujemy plan ad hoc i „w locie” komponujemy zasoby, za pomocą których go realizujemy. Prawie żaden przedsiębiorca nie zaczyna budowy swojego nowego biznesu od realizacji biznesplanu, lecz improwizuje. Częściej jest to postępowanie skuteczne, niż nieskuteczne. Od czego zależy ta skuteczność?

Do niedawna słyszeliśmy różne „prywatne teorie natury przedsiębiorcy” mające wyjaśnić w jaki sposób jego zachowanie, nader przecież okazjonalne, przynosi pozytywne efekty. Właściwie były to spekulacje opierające się na tym, co wiadomo od dawna, na przykład że przedsiębiorcy wyróżniają się optymizmem, odwagą podejmowania ryzyka i wiarą we własne siły, która nawiasem mówiąc często się załamuje.

Impas jest właśnie przełamywany, dosłownie na naszych oczach, gdyż dojrzewa podejście badawcze łączące w sobie socjologię i psychologię poznawczą. Podejście niełatwe, by wymagające analiz na wielu poziomach, od zachowania poszczególnego człowieka, poprzez zachowania organizacji z jej różnymi szczeblami i strukturami organizacyjnymi, aż po ich interakcje z warunkami stwarzanymi przez środowisko społeczne z jego instytucjami, kulturą itd.

Wspomniane nowe podejście wygląda na obiecujące, gdyż najnowsze badania omawianego fenomenu czynią porządek wśród dotychczasowych wyników cząstkowych i niektórych wniosków z obserwacji mniej lub bardziej potocznych. Otóż w otoczeniu niestabilnym i wysoce nieprzewidywalnym improwizacje przedsiębiorcy przynoszą pozytywny skutek tylko wtedy, gdy towarzyszy im realistyczny, nie nadmierny optymizm. Natomiast przesadny optymizm pozbawia improwizacje skuteczności. W środowisku stabilnym improwizacje w ogóle przynoszą mierny efekt.

Omawiane badania przeprowadził Keith M. Hmieleski z Texas Christian University.